Draaigatje

De eerste ronde bestrijding heeft plaatsgevonden. Dit jaar zetten wij elke ronde de parasitaire aaltjes in. (nematoden) We willen de kolonies een nekslag aanbrengen. Vooralsnog zijn de temperaturen nog laag. Dat betekent dat de mierenactiviteit – uitzonderingen daargelaten – nog niet hoog is. 

Om een volledig beeld te krijgen start Kennis- en Adviescentrum voor de volgende ronde uit een inventarisatie. Van belang is dat de temperaturen overdag gemiddeld boven de 15 graden liggen.  De volgende ronde staat geplanned op week 20:  12 t/m 16 mei.   

In 2023 werd in Warmond het mediterraan draaigatje ontdekt. Deze miersoort zat op gemeentegrond en privéterrein. Hoewel de overheid niet verplicht is om deze mieren te bestrijden, besloot de gemeente in 2024 toch actie te ondernemen. Dit was vanwege de schade aan de openbare ruimte, de overlast voor bewoners en de bedreiging van de biodiversiteit.

De bestrijding begon in mei 2024, na een onderzoek en het maken van een plan door het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen. Na één seizoen bestrijden is de kolonie bijna voor twee derde verminderd.

Het jaarrapport van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen liet zien dat er meer actie nodig is. Het advies was om door te gaan met het monitoren van de verspreiding, actieve bestrijding en het beschermen van inheemse mieren.

De gemeente heeft besloten om de bestrijding voort te zetten.

In week 34 (19 tot en met 24 augustus) vond de vierde ronde plaats: bestrijding met heet water. De bestrijder gebruikt hiervoor een kaart waarop staat waar de nesten van het mediterraan draaigatje zitten. Het Kennis- en Adviescentrum maakt elke keer na een ronde bestrijding een kaart: waar zat de ongewenste gast en waar zit deze nu? De nieuwe kaart wordt gebruikt bij de volgende bestrijdingsactie. Ook kijken ze naar het effect van de vorige bestrijdingsronde en vergelijken ze de vorige kaarten met de nieuwe. Op deze manier kijken we terug en vooruit voor we een nieuwe bestrijdingsronde starten.

Resultaten na de derde bestrijdingsronde

De punten die nu duidelijk zijn geworden:

• Bij de opstart was de parkeerplaats was de grootste vindplaats van besmetting. Het lijkt erop dat door de bestrijding daar het mediterraan draaigatje flink is teruggedrongen.
• De totale oppervlakte waar het mediterraan draaigatje nestelt is minder geworden.
• Bij omwonenden is het resultaat wisselend. Bij een aantal omwonenden is het aantal afgenomen, maar bij sommigen is het aantal draaigatjes toegenomen. Dit resultaat was te verwachten: de draaigatjes passen zich aan aan de omgeving. Deze veranderingen nemen we mee in het behandelplan voor de volgende bestrijdingsronde. In totaal is ook bij de omwonenden het aantal nesten verminderd.

Leuk om terug te kijken

Verschillende media besteedden de laatste tijd aandacht aan de manier hoe wij het mediterraan draaigatje bestrijden. De Teyding maakte een video en ook Omroep West (vanaf minuut 4) zond een fragment hierover uit.

In week 20 heeft de eerste ronde bestrijding van het mediterraans draaigatje plaatsgevonden. Het parkeerterrein tussen 109-113 en 115 is om die reden 6 werkdagen afgesloten geweest. 

Inventarisatie 27 mei

Op 27 mei heeft het Kennis- en Adviesbureau Dierplagen de plekken bezocht waar door heetwater en met aaltjes de overlast gevende mier is bestreden. De expert heeft de gebieden waar ze zitten in kaart gebracht. Je ziet dat waar bestreden is er minder activiteit is. Tegelijkertijd is er door het warmere meer mierenactiviteit te zien. De mieren 

Bestrijdingsronde 2

In week 24 (10-14  juni) is de tweede ronde bestrijding  ingezet. Vanwege het herfstachtige weer op maandag is een dag later begonnen. Dit heeft consequenties voor de uitvoering. In een volgende update koppelen wij dit terug. 

De bestrijdingsronde betreft ditmaal alleen de heetwaterbehandeling. Het verschil met de eerste ronde is dat direct na behandeling daarom de behandelde plek zal worden dicht gestraat. We verwachten dat daarmee ook het parkeerterrein sneller weer beschikbaar zal worden. 

De opeenvolgende bestrijdingsronden 

In totaal zal deze exoot dit jaar 5 keer bestreden worden (lees hier meer over onder ‘Werkzaamheden’). Week 28 (8-12 juli) zal de volgende keer zijn. Ook dan zal, op basis van de inventarisatie gegevens de bestrijding worden ingezet.  

Resultaten monitoring

7 mei heeft het KAD, voorafgaand aan de bestrijding op 13 mei, een inventarisatie gehouden. Daaruit is het volgende komen:

• De situatie is vergelijkbaar met het monitoringsmoment in juni 2023. Er is geen sterke uitbereiding, wel wat verplaatsing van de draaigatjes.
• Er is ook veel activiteit door inheemse mieren. Dat maakt dat het extra van belang is om duidelijk vast te stellen op welke plekken wel en niet mieren bestreden moet worden.
• Bij een viertal huisnummers heeft men aangegeven binnen (soms) overlast te ervaren. Dit is echter sterk afhankelijk van (koudere) weersomstandigheden.
• Bij een tweetal huisnummers is waargenomen dat mierenstraten tegen de gevel tot het dak lopen.

Na de eerste ronde van bestrijding zal de KAD weer monitoren. De uitkomsten daarvan worden hier gedeeld.

Het mediterraan draaigatje is zwart en ziet eruit als een 'gewone' mier. Ze is alleen iets kleiner en leeft in veel grotere aantallen. Deze mierensoort maakt bij mooi, rustig weer van het uitgegraven zand een soort kratertjes. Ze heten draaigatje, omdat deze mieren hun achterlijf draaien en een irriterend stofje afgeven.

Lees op de website van Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) meer informatie over het draaigatje.

Het mediterraan draaigatje komt van nature voor in het Middellandse Zeegebied. Tot voor kort stond het mediterraan draaigatje niet bekend als een uitbreidende soort, maar dat is nu anders. In 2009 is de soort voor het eerst in Duitsland gezien. Daar zijn nu kolonies in verschillende steden. In 2014 is een grote kolonie van het mediterraan draaigatje in België gevonden. In Nederland is de mier in ongeveer 30 gemeenten aangetroffen.

Deze mieren zijn bestand tegen veel vormen van bestrijding en kunnen daardoor dicht bij de mens leven. Bijvoorbeeld in plantenkwekerijen of stadstuinen. Ze kunnen zich vanaf daar gemakkelijk naar andere gebieden verplaatsen als aarde of andere tuinproducten vervoerd worden.

Als ze vanuit het buitenland in Nederland komen, hebben ze hun natuurlijke vijanden zoals roofdieren, concurrenten, ziektes en parasieten achtergelaten. Ze kunnen zich dan onbeperkt uitbreiden.

Er kunnen, in tegenstelling tot onze 'gewone' mier, veel ei-leggende koninginnen bij elkaar in een kolonie leven. Er is ook geen agressie tussen werksters die van verschillende koninginnen afstammen. Dit alles zorgt ervoor dat er plaatselijk veel mieren aanwezig zijn en zelfs een superkolonie kunnen vormen. De bestrijding van deze mierensoort is erg lastig gezien de grote aantallen. Zelfs als heel veel koninginnen worden gedood, kan de kolonie weer snel op sterkte zijn vanuit de resterende koninginnen.

De gemeente Teylingen zet alles op alles om van het mediterraan draaigatje af te komen. De gemeente heeft, op dit moment, op een plek in Warmond kolonies. Er is daar een inventarisatie uitgevoerd door Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD). Daaruit blijkt dat er aanwezigheid is op gemeentegrond en particuliere grond. Naar aanleiding daarvan is een beheerplan opgesteld door het KAD.

Teylingen bestrijdt ook (met toestemming) op particuliere grond.

Besloten is 2024 eenmalig budget vrij te maken om te bestrijden volgens dit beheerplan. Door toepassing van heetwaterbehandeling en het aanbrengen van parasitaire aaltjes (nematoden). Na een succesvol bestrijdingsseizoen is 2/3 van de kolonie terug gedrongen. De gemeente heeft op basis van het advies van Kennis- en Adviescentrum besloten ook in 2024 door te gaan met bestrijden. Het is van belang dat de kolonie verdwijnt.  

In week 16 zal de eerste bestrijdingsronde plaatsvinden. Vervolgens vindt er in juni, juli, augustus en september nog een ronde. Na elke ronde meet het KAD het effect.

Door het Kennis- en Adviescentrum regelmatig een inventarisatie te laten uitvoeren. De resultaten daarvan zeggen iets over het effect van bestrijding op de aanwezige populatie.  

Niet elke mier is een draaigatje en het is ook niet makkelijk om op het blote oog te zien welke mier het betreft. Wel is het goed om actie te ondernemen. U kunt de mieren gratis laten determineren door het KAD om er zeker van te zijn. Vang een aantal exemplaren en in een glazen potje en verzend ze naar het KAD. Als dat niet lukt, kunt u ook een plakbandje gebruiken. Zo kunt u erachter komen of u echt met het mediterraan draaigatje te maken heeft.  

• Let goed op waar mieren vandaan en naartoe lopen: mogelijk kan zo een voedselbron opgespoord worden.
• Maak plekken waar mieren regelmatig lopen goed schoon om het geurspoor dat ze volgen uit te wissen.
• Voorkom voedselbronnen. Maak goed schoon te maken en leeg gft-afval regelmatig.
• Gebruik in de woning mierenpoeder of lokdoosjes. (zoals te koop bij bouwmarkten, tuincentra, etc.). Dit zijn algemene middelen tegen mieren. Deze zijn geen volledige oplossing van het probleem, maar kunnen wel bijdragen aan het verminderen van overlast.

Het parkeerterrein wordt van de toplaag ontdaan om de aanwezige kolonie van mediterraan draaigatjes te kunnen behandelen met heet water en met parasitaire aaltjes. Ook wordt dit terrein als tijdelijk depot gebruikt. Dit proces neemt enkele dagen in beslag. In omgelegen straten is ruimte voor uw voertuig.

De gemeente wil graag, met uw toestemming, bestrijden. Dat heeft het meeste effect. Behandeling met heet water betekent dat de straat meerdere ronden opengebroken wordt. Na elke behandeling blokken wij de bestrating weer dicht. Na de laatste ronde proberen wij de bestrating terug te brengen zoals het er voor de behandeling uit zag. Wij nemen hiervan vooraf foto's voor vergelijk.

De werkzaamheden nemen ruimte in beslag. Mogelijk ervaart u hierdoor parkeerhinder.

In april, mei, juni, juli, augustus, september in ieder geval. Oktober wanneer de temperaturen nog hoog genoeg zijn. Start is op maandag, uitgezonderd in week 24 vanwege Pinksteren.  

• Ronde 1: Week 16 (14 t/m 18 april)
• Ronde 2: Week 20 (12 t/m 16 mei)
• Ronde 3: Week 24 (9 t/m 13 juni) (start op dinsdag ivm pinksteren)
• Ronde 4: Week 29 (14 t/m 18 juli) 
• Ronde 5: Week 34 (18 t/m 22 augustus)    
• Ronde 6: Week 38 (15 t/m 19 september)
• Ronde 7: Week 42 (3 t/m 17 oktober)