Ruïne van Teylingen

Prachtig monument in het bollenlandschap

Het voormalig Slot Teylingen (sinds 1676 een ruïne) ligt in het buurtschap Teijlingen. Het indrukwekkende bouwwerk heeft een bewogen geschiedenis: gebouwd, beschadigd, uitgebrand, herbouwd, gesloopt, vervallen en weer opgeknapt tot wat de ruïne nu is. Het bijbehorende woongebouw is er niet meer en de ruïne, een rijksmonument, ligt verscholen in het landschap.

Bijzondere plek om van te genieten

Voor het rijk, de provincie en de gemeente heeft de ruïne van Teylingen veel waarde vanuit historisch oogpunt. De geschiedenis van de ruïne is zelfs verbonden aan de staatsvorming van Holland. Het doel van de gemeente Teylingen is om de ruïne en de omliggende terreinen aantrekkelijk te maken, zodat inwoners en toeristen hiervan kunnen genieten. De inwoners en toeristen moeten de ruïne goed kunnen zien en het hele jaar kunnen bezoeken.

Historie Ruïne van Teylingen

Willem van Teylingen is de eerst bekende leenheer van het Slot in de 13e eeuw. Hij is gestart met een torenachtig gebouw op een eiland met een voorburcht van de Graven van Holland om de Noord-Zuid route te beschermen. Later is het uitgebreid met een ringmuur en is de toren vervangen door een grotere donjon. In de loop der eeuwen is het landgoed uitgebreid met mooie tuinen. Het landgoed staat vooral bekend als de plek waar Jacoba van Beieren gestorven is. Minder bekend is dat de Keukenhof oorspronkelijk tot het landgoed behoorde en feitelijk de keukentuin van het Slot Teylingen was. In de 80-jarige oorlog is het zwaar beschadigd en weer hersteld. In 1675 is de donjon uitgebrand en sindsdien in verval geraakt.

Het selecteren van partners voor de gebiedsontwikkeling

De gemeente Teylingen heeft in 2021 een start gemaakt om de Ruïne van Teylingen en het omliggende terrein te ontwikkelen tot een aantrekkelijke, recreatieve plek. Verschillende partijen hebben deelgenomen aan een marktconsultatie, waarna de eerste balans is opgemaakt. Op dit moment is het project in de fase waarin er een partner wordt geselecteerd. Deze partner zal meehelpen om een realistisch, haalbaar en ambitieus plan voor de Ruïne te creëren. Deze fase bestaat uit twee aparte fases: een voorselectiefase en een selectiefase. In de voorselectiefase kunnen geïnteresseerde partijen zich aanmelden, waaruit drie kandidaten overblijven. In de selectiefase zullen deze drie kandidaten hun visie, financiële strategie en plan van aanpak presenteren. Hieruit komt er één partij naar voren waarmee uiteindelijk verder wordt gegaan. Op dit moment bevindt het project zich in de voorselectiefase.

Negen randvoorwaarden voor ontwikkeling

Veel inwoners en ondernemers voelen een sterke verbondenheid met de ruïne van Teylingen.
Voordat de gemeenteraad heeft besloten over negen randvoorwaarden is een BOB-proces doorlopen.

Het BOB-proces heeft 3 fasen:

Beeldvorming
Oordeelsvorming
Besluitvorming

Beeldvorming

In 2018 sprak de gemeente met belanghebbenden en andere geïnteresseerden. Tijdens een inloopbijeenkomst, maar ook via het burgerpanel (ruim 700 Teylingers, die digitaal meedenken met de gemeente) gaven inwoners hun mening over de toekomst van de ruïne. Al deze reacties en alle informatie die de afgelopen jaren is verzameld is samengevat in de Notitie Beeldvorming.

Oordeelsvorming

In de Notitie Oordeelsvorming worden de voor- en nadelen van verschillende mogelijkheden beschreven. Vanuit alle reacties van omwonenden, inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties, de wensen van de gemeenteraad en van de eigenaar van de ruïne (Monumentenbezit) wordt in de Notitie Oordeelsvorming een rode draad, de zogenoemde ruggengraat, geformuleerd als basis voor verdere ontwikkelingen.

Deze ruggengraat is opgebouwd uit onderdelen waar in het participatieproces, in het beleid van de gemeente en in de wensen van de eigenaar, een grote mate van overeenstemming bestaat. Deze elementen zijn gepresenteerd om als basis aan te nemen voor verdere ontwikkeling.

Besluitvorming

In de raadsvergadering van juli 2019 heeft de gemeenteraad besloten, op basis van de Notitie Besluitvorming, de negen randvoorwaarden vast te stellen. Binnen de negen randvoorwaarden is ontwikkeling bij de Ruine van Teylingen mogelijk:

Het concept van “Ruïne-tuin” of “Tuinen van de Ruïne” als basis te gebruiken voor verdere ontwikkeling(en) van de Ruïne van Teylingen.
Voor de ontwikkeling van de Ruïne van Teylingen zich te richten op de inwoners van Teylingen, de regiorecreant en de nationale toerist.
Voor de ontwikkeling voor de Ruïne van Teylingen zich te richten op een jaarrond cultureel en toeristisch aantrekkelijk aanbod voor Teylingen en de streek met de Ruïne van Teylingen als voorbeeld.
Om ook het Evenemententerrein en het zogenaamde Westerbeek terrein bij de ontwikkeling van de Ruïne van Teylingen te betrekken.
Om geen aanvullende kaders mee te geven voor educatie, informatie en de museumfunctie aan de Stichting Monumenten Bezit en mogelijke andere initiatiefnemers.
Voor het organiseren van evenementen de huidige kaders over te nemen zoals vastgelegd en verwoord in de huidige bestemmingsplanregels.
Het toestaan van horeca, mits deze horeca passend is bij de cultuurhistorische bestemming.
De voorkeur uit te spreken voor een ontwikkeling van de Donjon met een 1e verdieping, zo mogelijk in combinatie met een uitkijkpunt.
Bij de verdere uitwerking en invulling van het project Ruïne van Teylingen kan alleen gemotiveerd worden afgeweken van de duurzaamheidseisen en duurzaamheidswensen (waaronder sociale duurzaamheid) conform het beleid en de ambities van de gemeente Teylingen.

Businesscase

De gemeenteraad heeft laten weten een financiële onderbouwing te willen om goed te kunnen beoordelen of de ontwikkeling van de ruïne van Teylingen financieel gezien haalbaar is. In de raadsvergadering van december 2019 is een haalbaarheidsstudie, ofwel ‘businesscase’ (meningvormend) voorgelegd.

De businesscase is een overzicht van de verwachtte eenmalige en structurele kosten en opbrengsten. Er is gebruik gemaakt van kengetallen en schattingen op basis van ervaring en onderzoek. In de bespreking van de businesscase is geen besluit gevraagd van de raad. Na de bespreking zijn de gesprekken met geïnteresseerde partijen voortgezet en is het traject van de aankoop van de naastgelegen grond gestart.

Aankoop grond

In 2020 is de grond achter de ruïne door de gemeente gekocht. Dit is ook bekend als het ‘evenemententerrein’. Ook is de grond naast de ruine (Teylingerlaan 13), beter bekend als de grond waar bollenschuur Westerbeek op staat, gekocht door de gemeente. De aankoop van deze gronden zorgt voor meer ruimte om bij een toekomstige ontwikkeling voorzieningen en functies toe te voegen.

Verkeersonderzoek

De gemeenteraad heeft vragen gesteld over de gevolgen van de ontwikkeling van de ruïne van Teylingen op het verkeer. Onderzoekbureau Graaff Traffic heeft de gevolg van de ontwikkeling in kaart gebracht en een verkeersplan gemaakt.

Meer informatie

Voor vragen kunt contact opnemen met afdeling Ruimte via telefoonnummer 14 0252